#HetJaarvandeMan: Deze traditionele rolpatronen mogen sneuvelen

Ondanks heel wat bewustwording in de voorbije jaren is rolverdeling op basis van geslacht nog steeds sterk aanwezig in onze maatschappij. Zo toonde een tijdsbestedingsonderzoek van VUB uit 2015 aan dat mannen gemiddeld meer betaald gaan werken. Vrouwen besteden dan gemiddeld meer tijd aan huishoudelijke taken en de zorg voor de kinderen. Maar willen mannen anno 2020 eigenlijk nog zo’n typisch rollenpatroon? Moet de man altijd het keurslijf van kostwinner bekleden? Of wil hij misschien net meer tijd spenderen aan opvoeding en zorg? Wij plaatsen vraagtekens bij een aantal maatschappelijke stereotypen.

“De zorg voor een baby behoort toe aan de mama.”

Wanneer het blijde nieuws komt dat een koppel een kindje verwacht kijken we vooral naar de veranderingen in het lichaam van de moeder. Die kunnen we dan ook makkelijk waarnemen. Maar wist je dat ook het lichaam van de vader veranderingen ondergaat rond de geboorte van een kind? Zo zakt het testosterongehalte, wat mannen heel wat zorgelijker maakt. Die daling zorgt daarnaast ook voor de vrijgave van oxytocine en dopamine, twee hormonen die verantwoordelijk zijn voor de vorming van de band tussen vader en kind. Hoe meer het testosterongehalte zakt, hoe meer deze hormonen vrijgegeven worden. Dit zorgt ook op lange termijn voor een meer betrokken vader.

Dat er anno 2020 nog wat werk blijft aan de inburgering van vaderlijke zorg blijkt uit de huidige regeling van het vaderschapsverlof. Is 1 werkweek verlof bij de geboorte van je kind eigenlijk niet veel te weinig? Een nieuw systeem waarbij mannen langer vrij kunnen nemen om mee voor hun pasgeboren kind te zorgen, zou niet alleen de taak van de net bevallen vrouw verlichten, maar kan mannen ook meer voldoening en tijd geven om een band te krijgen met hun baby.

“In de opvoeding is mama de zachte pool en papa de harde.”

In het patriarchaal model werden de taken in de opvoeding van kinderen duidelijk opgesplitst. Vader vertegenwoordigde de autoriteit, moeder de zorg. Vader kreeg de afstandelijke en harde rol en moeder de nabije en zachte rol. Vandaag ligt ook dit rollenpatroon grotendeels aan diggelen. Beide ouders treden namelijk vaak aan als de zachte en zorgende ouder. Een fijne ontwikkeling in de zoektocht naar meer toenadering tussen een vader en zijn kind(eren), maar ook een valkuil. Autoriteit blijft uiteraard broodnodig binnen de opvoeding van een kind.

Onderzoek toont aan dat kinderen die weinig of niet in contact kwamen met autoriteit een toekomst kennen als onzekere volwassenen. De gevolgen hiervan zijn uiteenlopend, van respectloosheid tot gewelddadig gedrag. Contact met personen in hogere, leidinggevende functies loopt vanzelfsprekend vaak stroef. Psycholoog en psychotherapeut Jan Hoet is overtuigd van het volgende: “Autoriteit komt niet meer van de hiërarchische top, maar van het samenwerkend netwerk.” Meer weten? Tijdens de workshop ‘De aanwezigheid van vaders versterken: geweldloos verzet en nieuwe autoriteit’ op 19 maart en 2 april wordt hier verder op ingegaan.

“Het huishouden is voor de vrouw.”

Ook de was en plas kwamen vroeger hoofdzakelijk bij de vrouw terecht. Vandaag zijn in heel wat gezinnen beide partners voltijds werkzaam, waardoor deze klassieke rolverdeling niet meer aangewezen, laat staan eerlijk is. Veel jongeren vinden het dan ook logisch dat zowel mannen als vrouwen helpen in het huishouden.
Merken zoals Dash maken dit steeds vaker duidelijk in hun reclamefilmjes, met campagnes zoals #ShareTheLoad. Zo zien we steeds vaker mannen in beeld schoonmaken of koken. Heel fijn voor mannen die bijvoorbeeld graag achter de kookpotten staan en ook de kans willen krijgen om hun culinaire creaties te showen. (lees verder onder de video)

Representatie is een belangrijk onderdeel van de algemene aanvaarding en integratie van verandering in onze maatschappij. Gaan we steeds vaker mannen én vrouwen buiten de hokjes van de stereotype rolverdeling tonen, dan wordt deze visie ook vaker opgenomen in ons dagelijks leven. Bovenstaand filmpje toont heel mooi aan hoe makkelijk we stereotype rolpatronen kunnen overdragen op kleintjes en waarom het dus belangrijk is om het juiste voorbeeld te geven, zowel binnen het gezin als daarbuiten.

Dat de traditionele rolpatronen langzaam maar zeker sneuvelen, is een belangrijke evolutie die zowel vrouwen als mannen ten goede komt. Zonder stereotype rolverdeling verdwijnen hopelijk heel wat spanningen tussen mannen en vrouwen die samenwerking in de weg staan. Het laat ons toe om naar elkaar toe te groeien. Dat stimuleert niet alleen sociale groei, maar bevordert ook groei op heel wat andere vlakken. Dus een maatschappij waar het vanzelfsprekend wordt om jezelf te zijn, los van labels of vakjes? Daar tekenen wij met plezier op in.