Terug naar boven

Systeemtherapie

Systeemtherapie is een vorm van therapie waarbij zowel het individu als het gezin in rekening worden gebracht. Maar wat houdt dat nu precies in, en voor welke problemen wordt systeemtherapie gebruikt?

Raadpleeg onmiddellijk een systeemtherapeut.

Of lees meer over:

Wat is systeemtherapie?

Hoe werkt systeemtherapie?

Systeemtherapie: theorie

Wanneer en voor wie?


Wat is systeemtherapie?

Systeemtherapie is een therapievorm waarbij men problemen aanpakt d.m.v. de context waarbinnen het individu functioneert. Deze context (meestal het gezin) wordt gezien als een systeem, waarbinnen er allerlei interacties plaatsvinden. Deze interacties kunnen volgens een bepaald patroon verlopen, waardoor ze problemen creëren of beïnvloeden. Daarom zal de systeemtherapeut proberen ingrijpen op de communicatie tussen de gezinsleden. Een belangrijk onderdeel van de systeemtheorie zijn dan ook de communicatie-axioma's van Watzlawick.


Hoe werkt systeemtherapie?

Ondanks de focus op de context, hoeft niet altijd het volledige gezin aanwezig te zijn bij de therapie. Systeemtherapie kan wel gezinstherapie of relatietherapie zijn, maar er kan even goed met slechts één gezinslid gewerkt worden. Er wordt namelijk vanuit gegaan dat een verandering bij een lid van het gezin automatisch ook bij de rest veranderingen teweeg brengt. Om te beslissen wie er meekomt naar de therapie kijkt de psychotherapeut altijd naar de vereisten van elke specifieke situatie en de praktische haalbaarheid.

De therapeut zal vervolgens proberen begrijpen wat de patronen zijn in de interacties tussen de gezinsleden. wat leidt naar inzicht in het probleem. Daarbij is het eerst en vooral van belang dat de therapeut goed begrijpt hoe alle familiebanden in elkaar zitten. Daarom wordt in het begin vaak een stamboom opgesteld. Zo wordt een stukje geschiedenis blootgelegd en worden ook alle huidige relaties duidelijk zichtbaar.

Een van de methodes waarmee in de systeemtherapie gewerkt kan worden, zijn de familieopstellingen. Hierbij creëert men een scène zoals bij een toneel, waarbij het gezin de kans krijgt om te tonen hoe de interacties thuis in een bepaalde situatie verlopen. De therapeut zal dit dan begeleiden en vragen stellen, waardoor meer inzicht ontstaat in de patronen in de communicatie en het gezin uit de vastgeroeste gewoontes kan loskomen.

Vind hier een therapeut voor systeemtherapie of een familieopsteller.


Theorie: de communicatie-axioma's

De psycholoog Paul Watzlawick was een van de pioniers van het systeemdenken, en hij heeft een aantal axioma's (beweringen die als grondslagen gezien worden) geformuleerd.

Het eerste axioma stelt dat het onmogelijk is om niet te communiceren. Zelfs als je bijvoorbeeld heel erg je best doet om te zwijgen en niet op te vallen, communiceer je toch een bepaalde boodschap door dit gedrag.

Volgens het tweede axioma heeft communicatie een inhoudsaspect en een relatieaspect. Naast de inhoudelijke boodschap, communiceer je ook altijd iets over je relatie met de ander. Bv als een moeder tegen haar kind zegt ‘tijd om naar bed te gaan’, zegt ze inhoudelijk dat het kind zich moet klaarmaken en op relatieniveau ‘ik ben jouw moeder dus mag ik jou zeggen wat je moet doen’. De relatie is dus erg bepalend voor de communicatie tussen mensen.

Axioma drie gaat over de interpunctie die mensen in communicatie leggen. Iedereen gaat uit van zijn eigen waarden, zijn interpuntie. Dit zorgt voor conflicten, omdat iedereen daardoor een andere oorzaak van het probleem ziet. Bv. In een relatie verwijt de man de vrouw zoveel tijd te spenderen aan het huishouden ipv gezellig samen tv te kijken. De vrouw echter heeft de waarde dat een opgeruimd huis net voor gezelligheid zorgt. Beide hebben dus een andere interpunctie over gezelligheid.

Axioma vier: communicatie gebeurt via woorden, maar ook via lichaamstaal en intonatie (analoge communicatie). Dit laatste heeft het meeste invloed op de ander. Bv. de boodschap 'ik zie je ook graag', komt misschien niet goed over wanneer je het met een diepe zucht zegt.

Deze axioma's bieden een aanknopingspunt voor de therapeut om inzicht te verwerven in wat er misloopt in de communicatie tussen gezinsleden en partners.
De systeemtherapeut kan je hier meer uitleg over geven.


Wanneer en voor wie

Zowel gezinnen en partners als individuen kunnen baat hebben bij de systemische aanpak. Bovendien is systeemtherapie ook geschikt voor bepaalde problematieken bij kinderen. Een systeem therapeut raadplegen kan dus zowel als u op zoek bent naar een individuele als naar een gezins- of relatietherapie.

Systeemtherapie heeft baat bij tal van problematieken. Bij kinderen kan dit ook zijn in de vorm van oudertraining of opvoedingsondersteuning.

Problemen bij kinderen waarvoor de effecitiviteit van systeemtherapie bewezen is, zijn slaapproblemen, eet- en hechtingsproblemen bij baby's, kindermisbruik en -verwaarlozing, gedragsproblemen (ADHD, drugsmisbruik,…), emotionele problemen zoals angst, depressie, rouw en automutilatie (zelfverwonding), eetstoornissen, bedplassen ea.

Problemen bij volwassenen waarvoor systeemtherapie vaak wordt toegepast zijn relatieproblemen, angst, depressie, burn-out, psycho-seksuele problemen, agressie, alcoholproblemen ea


Nog vragen?
Raadpleeg vrijblijvend een psychotherapeut voor systeemtherapie.